ŚWIAT JEST (DO) B.A.N.I?

Świat się zmienił.

Świat już nie tylko jest V.UC.A.

Świat jest (do) B.A.N.I.

Ostatnie lata szkoleń dla liderów wspominam, jako odmienianie przez wszystkie przypadki charakterystyk określanych rzeczywistością VUCA i sposobów na radzenie sobie w tym otoczeniu.

Volatilty (Zmienność)
Uncertainity (Niepewność)
Complexity (Złożoność)
Ambuguity (Niejednoznaczność)

Trudno podważyć to, że powyższe cechy opisują dzisiejszy świat, prawda?

Zastanawiam się jednak czy koncepcja, która powstała po zakończeniu zimnej wojny nadal jest obowiązująca? Czy nie potrzebujemy wyposażyć naszych liderów w dodatkowe, aktualniejsze sposoby działania i narzędzia?

W ostatnich latach świat zafundował nam istny rollercoaster – globalna pandemia, która do góry nogami przewróciła sposób funkcjonowania biznesu, agresja Rosji na Ukrainę, tuż za naszymi granicami i wywołane nią zakłócone łańcuchy dostaw, galopująca inflacja, czy obawa przed” jutrem” nas wszystkich.

Wygląda na to, że rzeczywistość jest coraz trudniejsza do zrozumienia – świat nie jest już tylko zmienny – jest chaotyczny, jest nie tylko trudny do przewidzenia, ale kompletnie nieprzewidywalny!

Tu z pomocą pojawia się nowa koncepcja – B.A.N.I. – framework, który moim zdaniem lepiej opisuje czasy w jakich żyjemy. Jego autorem jest Jamais Cascio, który zaprezentował tę ideę podczas eventu Institute of the Future.

B jak Brittle (KRUCHY)

Według autora, świat nie jest już tylko zmienny jest kruchy. W skrócie chodzi o podatność na nagłą katastrofę. W przypadku firm – te, które zbudowane są na kruchych fundamentach, mogą zbankrutować z dnia na dzień. Może to być pojawiający się nagle konkurent, kompletnie zmieniający reguły gry tak jak na przykład Inpost na rynku przesyłek kurierskich, czy Bolt z elektrycznymi hulajnogami jako alternatywnym sposobem transportu. Może to być pandemia, w której komunikacja online staje się kluczowym sposobem kontaktu z pracownikami i klientami.

→ Jak sobie radzić?
Po pierwsze liderzy potrzebują planu na radzenie sobie z „kruchością świata”. Stosownym wydaje się inwestowanie w kulturę firmy, opartej na współpracy oraz rozwój nowych kompetencji przez szkolenia, takich jak umiejętność tworzenia alternatywnych rozwiązań, nawet gdy te stosowane dotychczas dobrze się sprawdzały.

A jak Anxiety (NIEPOKÓJ)

Kolejna specyfika towarzysząca nam dzisiaj to niepokój.  Strach przed tym, że coś może pójść nie tak, że jakikolwiek wybór, którego dokonamy będzie zły, że jeśli nie podejmiemy jakiegoś działania czy decyzji zostaniemy w tyle. Wg mnie doskonale ilustruje to zjawisko ciągłego „odświeżania” stron, wiadomości w mediach społecznościowych – przymus, żeby coś nas nie ominęło, żebyśmy byli stale na bieżąco – czasem nawet po kilka razy w ciągu godziny .

Uczucie niepokoju, o to że możemy dokonać złego wyboru i pogorszyć sytuację prowadzi nas do stanu bierności – opóźniania decyzji i działań, co z kolei może prowadzić do wycofania się z jakiejkolwiek aktywności w pracy.

→ Jak sobie radzić?

Dobrym ruchem wydaje się rozwijanie u liderów empatii, wrażliwości na emocje i uważnośći (mindfullness).
Moim zdaniem pojęcie softskills (umiejętności miękkie) coraz bardziej odchodzi do lamusa, a możemy je śmiało zastąpić pojęciem powerskills, gdyż te umiejętności w dzisiejszym świecie mają ogromną moc!

N – jak non-linear (NIELINIOWY)

Następna litera nowego akronimu to N (Non – linear) – NIELINIOWY. Możemy śmiało stwierdzić, że rzeczywistość nie tylko jest złożona, ale również nieliniowa. Zakłócona zostaje prosta zależność między przyczyną, a skutkiem. Jeden wirus rozprzestrzenia się z jednego końca świata na drugi błyskawicznie, inny czasem nie wiadomo dlaczego wygasa. W nieliniowym środowisku mała decyzja może mieć olbrzymie skutki, duży wkład pracy nie zawsze oznacza wysoki zwrot z niej i tym podobnie. Nie możemy zdefiniować jasnego początku i określonego końca.

→ Jak sobie radzić?

Tu autor koncepcji wskazuje, coś co burzy porządek świata korporacji. Do nieliniowego otoczenia należy podchodzić bez oczekiwań! Jak zatem pogodzić to z kulturą KPI, targetów i wszelkich mierników efektywności? Z pewnością nie jest to łatwe. W przypadku wspierania liderów ważniejsze od stawiania twardych celów i ich egzekwowania staje się budowanie w nich zdolności adaptacyjnych, wprowadzania innowacji i niepolegania wyłącznie na „sprawdzonych” metodach działania.

I – jak Incomprehensible (NIEZROZUMIAŁY)

W ostatniej literze zwiera się świat, który jest NIEZROZUMIAŁY. W koncepcji VUCA mówiło się, że nasze otoczenie jest niejednoznaczne. W rozszerzeniu BANI mówimy o czymś więcej. Chodzi o to, że nie tylko trudno nam odróżnić prawdę od fałszu, czy zinterpretować to co widzimy, ale jest to dla nas kompletnie niezrozumiałe. Próbujemy analizować niezliczone ilości danych, żeby sobie pomóc, a w konsekwencji stajemy się nimi jeszcze bardziej przytłoczonymi.

→ Jak sobie radzić?

Ważnym dla lidera w takim środowisku staje się odpowiednio ukształtowane nastawienie – nie muszę kontrolować wszystkiego, nie muszę znać wszystkich odpowiedzi. Istotnym obszarem rozwojowym nad którym warto pracować wydaje się być upełnomocnianie (empowerment), czyli przekazywanie większej decyzyjności członkom zespołów, którzy być może będąc bliżej zjawisk, są w stanie lepiej je zrozumieć czy wykazać się lepszą intuicją.

B jak Brittle (KRUCHY)
A jak Anxiety (NIEPOKÓJ)
N jak non-linear (NIELINIOWY)
I jak Incomprehensible (NIEZROZUMIAŁY)

Podsumowując – świat może nie wygląda różowo, ale toczy się dalej! Firmy potrzebują nowych map, aby skutecznie nawigować w nowej rzeczywistości, a liderzy nowych umiejętności, aby mimo trudnego do przewidzenia rezultatu prowadzić skuteczne zespoły.

Czy świat jest do BANI?

Świat jest inny, może trochę mniej słodki, ale na pewno głębszy i refleksyjny. Ważne, że jaki by nie był – możemy próbować go okiełznać i nauczyć się w nim funkcjonować.

Różnica między niemożliwym a możliwym leży w ludzkiej determinacji. – Tommy Lasorda

Autor artykułu: Bartłomiej Wrzosek, Managing Director Develor Polska